MÙA XA – MỘT CUNG ĐƯỜNG VÀO MIỀN ÁM ẢNH CỦA NHÀ THƠ TRẦN HÙNG
MÙA XA – CUNG ĐƯỜNG VÀO MIỀN ÁM ẢNH CỦA NHÀ THƠ TRẦN HÙNG
Hơn một năm về trước, tôi có duyên được đọc thơ của thi sỹ Trần Hùng. Tôi chưa từng đọc thơ ông trước đó và cũng chưa biết điều gì về ông. Khi ấy, tôi đã đọc và đắm chìm vào đó bằng tất cả sự đơn sơ chân thành lẫn háo hức. Tôi cố gắng bước vào thế giới mà nhà thơ tạo ra để phần nào thấy được điều mà ông đã thấy, lắng nghe những cảm xúc mà ông đã trải qua cốt để hiểu thật nhiều về chúng bởi những bài thơ ngay từ đầu đã để lại ấn tượng mạnh cho tôi, và sau đó tôi được chính tác giả gửi tặng tập thơ Mùa Xa (là tập thơ mới nhất của ông, xuất bản quý IV năm 2019). Hơn một năm đã qua, Mùa Xa “vời vợi” của ông vẫn luôn nằm trên bàn đọc của tôi, thi thoảng tôi lật ra đọc một bài và luôn nghĩ rằng mình cần ghi lại đôi dòng về những ấn tượng Mùa Xa đã mang đến cho riêng tôi.
Đi vào thơ của thi sỹ Trần
Hùng là đi vào một thế giới du dương “thăm thắp”, là chạm những nỗi đau mượt mà
nhung gấm, là sống những cảm xúc huyền mộng hư hao. Chốn ấy, nơi ấy những hình ảnh
thân quen dung dị đã không còn quen nữa.
“Nhớ lầm than nhớ
Khói xa xích va bến
xa
Nụ đắng lên cao chót
vót
Tâm sen mơ mơ yếm đào
Cẩu nước ngập ngừng
giếng đêm bóng sao
Sao con day dứt
Đồng thơm dâng dâng
Vườn trăng sên đen dịu
dàng trên lá
Đêm tàu bay đom đóm đã
chạm thu…”
(Giọt Sen Lối Cũ – Trần
Hùng)
Bằng thơ, Trần Hùng đã xây
cho mình một nơi chốn nằm ngoài tồn tại vật chất của thế giới khách quan mà khi
bước vào đó và sống trong đó người đọc như dường có thế trút bỏ nhịp sống thường
nhật chỉ còn lại chính mình với những cảm xúc trần trụi.
“…Tôi ngậm những vết
sẹo
Nhớ về những vết thương
đời tôi
Như cá mở to nhìn
bong bóng cá trên tay người
Vết thương từ đường
dao
từ ánh mắt
từ lời
từ ngòi cây bút nào
Mà trái tim vờ hư không”
(Xin Những Vết Thương
– Trần Hùng)
Một thi sỹ cũng chỉ là một
con người, họ đã thấy gì để viết thành thơ? Tôi đã hơn một lần hỏi mình như thế.
Họ vẫn sống và va vấp với thế giới bên ngoài như hết thảy con người trên Trái Đất.
Chung quy lại, vẫn là chừng ấy nguyên liệu cuộc đời, nhưng mỗi người nhào nặn
theo một hướng. Sự va vấp với thế giới khách quan, sự rung động và ám ảnh trong
thế giới nội tâm của người nghệ sĩ, chúng cộng hưởng để biến cuộc đời thành một
thứ nguyên liệu mới và chúng tạo thành thơ. Mỗi người nghệ sĩ đều mang trong mình
một sự ám ảnh triền miên khiến họ phải không ngừng nói về nó và tìm kiếm nó
theo cách mà người đời có thể cho là kì quặc. Với nhà thơ Trần Hùng, đó là sự ám
ảnh về màu trắng.
“Này cá trắng thắp nắng
bên sông
Này kiến trắng miên
man thềm đông
Này chữ trắng mê man
bao mùa người…
…
À cá trắng rêu rong nước
trong
À kiến trắng cây
hoang rêu phong
À chữ trắng gieo
hoang đồng trăng…”
(Bóng Trắng – Trần Hùng)
“…Dây thanh chưa rã đông
Mà kem kem tan rồi
Còn xác xác que dưới ánh
sao ngoài bãi bờ
Tích tang tích tang
Ai về quy hàng
Gió trắng lá trắng
Sân ga mơ hoa vắng”
(Ga Trăng – Trần Hùng)
Đi dọc Mùa Xa của Trần Hùng,
điều đọng lại sau chót không chỉ là nỗi ám ảnh về màu trắng, không chỉ là những
cảm xúc như lạ như quen “Em vời vợi xa rồi cuối cùng em đã trở về anh – Về đau như nhung.” (Vời Vợi Mùa Xa – Trần Hùng) mà còn là cách dùng các điệp
âm, điệp từ. Nhà thơ dường như có một nỗi ám ảnh rất lớn về sự cộng hưởng của âm
thanh và tính nhạc. Nhà thơ không chỉ gieo một mùa chữ lên trang giấy mà còn như gieo một mùa thanh âm lên phím đàn.
“…Bên anh là cơn mưa
bên em từng cơn trăng
Bên anh là mùa đông bên
em mặt người như hướng dương
Bên anh là dòng sông
bến thuyền chờ hoa vàng
Bên em giọt giọt xanh
con đường xanh gót xanh…”
(Vời Vợi Mùa Xa – Trần
Hùng)
“Nhớ
Nghẹn như nước thở
trong đá
Như bóng cây đêm thở trên
tường
Như xu xi canh xánh yêu
thương
Bay trên hoa vang
vang
Nhớ
Nhớ bàn tay khi mùa căm
căm
Nhớ lơ thơ bạch đàn đêm
vắng
Mình em lang thang
trong khoảng trống các dòng anh…”
(Từng Đêm Xanh – Trần
Hùng)
Sự ám ảnh về thanh điệu,
với thi sỹ Trần Hùng, là nét đặc trưng để lại dấu ấn, tích lũy thành
chất thơ và theo tôi là làm nên giá trị của những bài thơ. Người đọc không thể bước qua thơ ông mà không nhớ đến những
“vang vang” “trăng trăng” “đêm đêm” “loan loan…”. Có lẽ, với ông, nỗi ám ảnh này
tồn tại tự nhiên như hơi thở nên khi đọc trong thơ, tôi không cảm thấy một sự gượng
ép trúc trắc khó chịu nào mà ngược lại, thấy chúng buộc phải thế, một tiếng nói,
một cách nhìn đặc sắc của nhà thơ. Và tôi nhận ra rằng sự thôi thúc ám ảnh với một
hay một vài hình ảnh, màu sắc, thanh điệu… trong chừng mực nào đó lại chính là điều
làm nên sự khác biệt của một nhà thơ và một người cố gắng viết thơ.
Lệ Hằng, Đà Nẵng ngày
24/12/2020
-----------
Mời bạn đọc một số bài
thơ trong tập Mùa Xa.
NGƯỜI ĐÀN BÀ TRẦM CẢM
(thơ Trần Hùng)
Ước gì thời khắc ấy ta có mặt
Và mang theo một liều antidepressan
hay một liều hy vọng
Nhưng không kịp nữa rồi
Người đàn bà trầm cảm
Người mang con ra khỏi giấc mơ bằng
cách nào
Người vuốt ve những búp tay non bằng
cách nào
Những ngón thiên thần cong veo ngậm bầu
sữa mẹ
Những ngấn hồng đâu cũng mầm đâu cũng
lá non
Người đã thường hôn con bằng cách nào
Nếu không làm dịu mềm môi mình trong
sữa trắng
Đêm đêm đêm đêm đập đầu vào đêm
Đêm đêm đêm đêm con tôi thon mềm
Con tôi mịn hồng làm sao chịu nổi
Ta bay xuống vực rồi sao con ta không
bay theo
Con ơi càng rơi càng lạnh càng trong
Con ơi con đừng rời xa mẹ
Đôi cánh của con đây đôi cánh icarus
của con đây
Mẹ thả con bay rồi mẹ bay theo nhé
Mẹ chọn giờ này yên tĩnh làm sao
Trong đêm mẹ và nước nhìn nhau
Rồi nhìn con lặng im cả bầu trời
không vì tinh tú
Không tiếng sương chỉ tiếng vực sâu mời
gọi ấm mềm
Con ơi có chiếc nôi nào dịu dàng hơn
nước
Có niềm đau nào dịu dàng hơn nước
Có bầu sữa nào miên man hơn nước
Và mẹ chọn cho con bông hoa nước này
mẹ gắn vào môi con xinh lắm
Không phải thở nữa nghe con
Không phải mỉm cười khi ngủ nữa nghe
con.
MẸ CÁ
(Thơ Trần Hùng)
Cá
mẹ đã mắc rồi
Đôi
mắt mở to như hạt sen trên bát sen
Và
dịu dàng trở mình theo sợi dây câu
...
Không
thể tự do đau
Bởi
đàn cá con ly ty như những đốm máu
Đang
râm ri quanh mình.
BA GIỜ SÁNG
(Thơ Trần Hùng)
Trong
đêm tôi nghĩ về các bạn
các bạn bé bỏng của tôi
các bạn hồng mịn của tôi
các bạn nhăn nheo của tôi
Một
chút ánh sáng thêm vào -
bàn tay trĩu nặng
Một
chút bóng tối thêm vào -
bàn tay trĩu nặng
Rồi
sẽ ra sao khi cát bụi cuộc đời này
Thêm
vào lòng tay tôi thêm vào lòng tay bạn
Thuộc
về thân thể tôi thuộc về thân thể bạn
Non
tơ rồi sẽ ra sao, cằn trơ rồi sẽ ra sao
Lần
trong cỏ đêm thấy bài thơ cũ
Tìm
trong bài thơ cũ thấy chiếc trâm cỏ thi người xưa đánh rơi
và
tôi chẳng thể cầm lòng, tôi lặng lẽ như vì sao xa nhất
Đêm
nay bao người nhớ về người xưa,bao giấc ngủ dịu dàng thơm, bao giấc mơ không
lành lặn
Và
tôi chẳng thể cầm lòng,
tôi lặng lẽ như vì sao xa
nhất
Tôi
buồn vì tôi, tôi buồn vì cuộc sống này
Và
tôi yêu tôi, tôi yêu cuộc sống này
Dù
đôi lúc tôi là tấm bánh đa sũng nước
Mỗi
khi ban mai tôi muốn ươm màu lá trong tôi
Mỗi
khi ban mai tôi muốn ươm màu dòng sông trong tôi
Tôi
muốn tan ra miên man trong lá, muốn lả miên man trong nước
Những
ý nghĩ của tôi xúc phạm không chỉ một người, tôi biết
Nhưng
rồi tôi sẽ ra đi, bạn ơi đừng trách giận tôi
Và
các bạn vẫn bên tôi vẫn trong tôi,
các
bạn bé bỏng của tôi
các bạn hồng mịn của tôi
các bạn nhăn nheo của
tôi...


No comments: