KẺ HÀNH HƯƠNG TỪ ĐỜI ĐẾN THƠ (VII)

KẺ HÀNH HƯƠNG

TỪ ĐỜI ĐẾN THƠ

Trường ca – Tác giả: Nguyễn Hoàng Đức

***

Chương VII

 

Trào dâng hạnh phúc

những ý tưởng cao qúy của Hô-me

dâng đầy ắp tinh thần

toả lan muôn vàn động mạch

tôi vừa chạy vừa bóp chặt

hình Hô-me nổi giữa vòng tròn

của đồng tiền cổ

tâm trí quay cuồng

xoáy trôi từ ngã ba

Người - Đời – Thơ

đến ngã ba

Thơ - Đời - Người

trời xoay tít

đất quay tròn

chóng mặt quá tôi đứng lại

từ từ mở những ngón tay đang ghì chặt

ngắm Hô-me cùng chiếc đàn lia

rồi lao về phố huyện

 

Nhìn những cô gái quê

tươi tắn và duyên dáng

cắp làn đi chợ

tôi bỗng thấy nhớ nàng khôn tả

bao bình minh lên

bao lần hướng về phía trước

đầu không ngoảnh dõi quê nàng

mong có ngày hoàn tất cuộc hành trình

được quay mũi thuyền

sớm tái ngộ với nàng

 

Biết bao hoàng hôn lặn

Ám ảnh bóng mặt trời xao xuyến

Đang vội buông mình

về quê xứ đoài mát dịu

là một lần vội dõi phương đông

xót xa khoảng cách vượt qua

mỗi hoàng hôn lại mỗi xa nàng

chiều nay cuộc hành trình đã mãn

lòng ùa dâng ngập

khát khao trở về với nàng yêu dấu

 

Ôi em yêu

cuộc chia tay của chúng ta

anh làm sao quên nổi

em xiêu xiêu

da diết bàn tay vẫy

sóng xô nhấp nhô

nghiêng nghiêng bờ cát lượn

quyến luyến một đường cong

chạy hút chân trời…

 

Nhưng anh không thể

Không dứt áo ra đi

suốt chặng đường

hình ảnh em chìm nổi

cuốn ra xa rồi lại ập vào

giữa muôn vàn lớp sóng

dập vùi tâm tưởng anh

nổi trôi gánh nặng hành trình

 

Ôi hạnh phúc sao!

chiều nay tâm hồn anh

bùng ra như gió thổi

trên đại dương lồng lộng

không còn bức tường nào ngăn cản

và ngọn gió đó

ùa tất cả về

hình ảnh em tha thiết

phía đông cuối chân trời

 

Đồng tiền cổ Hô-me

Không còn giá trị kim tiền

Mà giá trị làm sao

Nó đổi được bao đồng tiền mới

tiền chỉ mua được sản vật của con người

nhưng làm sao mua nổi

sóng yên biển lặng

tôi chỉ dùng chút ít

chọn mua cho nàng một chiếc nhẫn hứa hôn

thực phẩm và nước uống đủ dùng

rồi vội vàng quay gót

 

Gió thuận buồm

đường về sao nao nức

cảm thấy nhanh hơn

lúc đi gấp bội

sau vài tuần trăng

đã thấy mờ xa

dãy núi Vọng Phu

bờ biển quê nàng

lòng vui vô tận

mắt dõi đăm đăm

miền đất hứa của con tim

hồn trào sóng

mong dâng

những vần thơ đầu tiên của ái tình

 

Bỗng trời sầm sập

cắt ngang xúc cảm

mây kéo ùn ùn

sóng gào ào ạt

gió thổi ầm ầm

Rắc! một ngọn gió mạnh

quật gãy cột buồm

Rầm! một con sóng lớn

quật gãy lái thuyền

 

Nguy hiểm quá

Tôi vừa kịp lấy sợi dây mây

cột mình chặt vào thuyền

thì vô vàn con sóng

quất tới tấp

khúc gỗ tròn lăn lộn

trên sóng vùi

khác nào lăn trên sườn núi

 

Nước biển trào vào mắt tôi

Mũi tôi

Tôi ngất đi

Phó mặc cuộc đời

Trong khúc gỗ tròn

Xoay vần chìm nổi

 

Tôi tỉnh dậy giữa bao nhiêu khuôn mặt

Đôn hậu của làng chài

Đang chăm chăm đón nhìn

một hơi thở phục sinh

về giữa lòng người

 

Nước! Nước… cho tôi nước

Nàng… Nàng… Tôi gọi tên nàng…

ở núi Vọng Phu

rồi lại ngất đi

trong cơn run rẩy

nước lạnh của muôn con sóng

từ giữa tim vẫn cứ trương lên

 

Anh! Anh!

một hơi ấm sâu thẳm

dâng từ vực thẳm thớ nhung

trào lên lồng ngực

truyền thấu hơi thở tôi

và ngôn ngữ dịu ngọt của nàng

làm tan băng lỗ tai đang ù đặc

 

Cơn lạnh giữa tim tan biến

Hơi thở bên ngoài

truyền vào trong

một sức sống nồng nàn

mãnh liệt!

tôi mở mắt

Em! giọng tôi xuyên qua

tầng cổ họng cứng tê

như mạch máu trào lên

từ trong lòng đất thẳm

 

Anh! Anh sống rồi

Em!

Nàng đỡ tôi lên

 

Sao em đến được đây?

 

Các bác dân chài

Nghe anh gọi lớn tên em

Nên đã đi tìm

Cha em kia! cả cha em cũng đến

 

Chào chàng trai!

thật may quá cháu tỉnh lại rồi

Chào bác! dạ không

Con chào cha

Con và em đã hứa hôn

Con trở về đây

lần này không còn là khách lạ

mà là con của cha

qua cơn bão đấy

hai em trai bé nhỏ

có việc gì không?

 

Không! Ơn Chúa…

 

Anh ăn cháo nhé

Nàng loay hoay đứng lên

loạng choạng rồi ngã xuống

 

Em sao thế

Tôi thấy hai chân nàng co rúm lại

trời… sao thế em?

 

Anh đừng buồn

chiều nào em cũng ra bờ biển

ngóng anh về

mắt em rõi đăm đăm

phía muôn vàn lớp sóng

và quên đi hai bàn chân tê dại

vùi trong cát sũng ngâm

những con sóng thuỷ triều

rồi một buổi chiều

một cơn rùng mình

chạy từ bàn chân lên tới sống lưng

làm chân em tê liệt.

 

Em… Em… tình yêu của em

lớn nhường nào!

Anh biết lấy gì bù đắp em đây

Em… em của anh

đừng bao giờ buồn nữa

anh đã về đây

anh sẽ nâng đỡ đôi chân em

đôi chân đã vì anh

tê liệt!

 

tôi run run

rờ sợi dây đeo cổ

lóng ngóng tháo ra chiếc nhẫn hứa hôn

mang về từ muôn lớp sóng

đeo lên ngón tay nàng

Em! Đây là nhẫn cưới

của em

của đôi ta

của tình yêu chúng ta

em hãy mãi mãi giữ lấy

tình yêu anh

sẽ luôn theo em

như chiếc nhẫn này

chẳng bao giờ quên

ôm lấy ngón tay mềm

tôi đeo nhẫn cho nàng

 

Anh! mắt nàng rưng rưng

Và ôi kỳ lạ

Thân nàng lắc mạnh

Như cột buồm trúng gió

Nàng đứng thẳng lên

 

Anh! nàng lắc mạnh vai tôi

Vì anh đấy

Vì tình yêu anh quá mạnh

Đã truyền cho em sức sống

Chân em đứng được rồi

 

Con… Con…

Cha nàng la lớn

Ôi các con

kỳ diệu nhường bao!

 

Húp xong bát cháo lớn

xế chiều thì tôi hồi phục

cha nàng và nàng

cảm tạ mọi người

xin phép đưa tôi về nhà an dưỡng

tôi chia tay dân chài

lòng bin rịn

tạ ơn mọi người

không chỉ cứu sống

mà còn giúp tôi

tìm được người yêu

 

sau ít ngày

luôn kề bên nàng

tận tình chăm sóc

sáng nay thấy người vừa bình phục

tôi nói với cha nàng

con luôn nóng ruột

cha mẹ ở quê

không người chăm sóc

nay con đã khoẻ

xin phép cha

được trở về quê

thăm cha mẹ đẻ

trước khi đi xin cha

cho con được phép cưới em

để thành chồng thành vợ

gắn bó thành một xương một thịt

chúng con đã yêu nhau

chẳng thể dời nhau nữa

 

Chuyện yêu nhau

Là của các con

Nhưng chuyện kết tóc se tơ

Con không thể tự mình quyết được

Mà phải để cho cha mẹ mình quyết định!

 

Không! Con đã lớn khôn rồi

Con đã vượt sông dài đi đến ngọn nguồn của núi

Con đã vượt đại dương đi tìm ý nghĩa cuộc đời

chẳng lẽ con còn chưa đủ lớn khôn

làm chủ sự lựa chọn của mình?

Không! Con xin được quyết

Tình duyên của con

Xin cha chấp thuận!

 

Cha ơi! Xin cha chấp thuận

Cho con lên đường

Đi theo anh ấy

Con yêu anh ấy

Con đã nhận nhẫn hứa hôn của anh

giờ không thể không

thuyền theo lái gái theo chồng

 

không được! con gái

có người cha nào không muốn

con gái mình tìm được chỗ trăm năm

xứng đôi vừa lứa

nhưng theo phong tục quê ta

con gái không thể

về theo trai mà chưa có lời xin

của bố mẹ chồng

thôi! Phép vua thua lệ làng

con hãy lên đường

về thăm cha mẹ

sau đón các cụ đến đây

để rước dâu về

đây cha tặng con

một bầu rượu làm bạn đường

nhưng hãy nhớ

uống ít thì tỉnh

uống nhiều thì say

chớ có sa đà ngã vào men rượu

dễ chẳng tìm thấy lối về

 

Em đừng khóc nữa

Tôi an ủi

Anh về quê kíp thăm nhà

sẽ sớm trở lại cùng cha mẹ

để đón em

ôi nàng dâu mới!

 

Chia tay nàng

Tôi cắm đầu đi liền mấy ngày đường

chiều nay

giữa nẻo đường quen lối ngày đi

hồn bỗng nao nao

niềm u hoài khôn tả

mới ngày nào

chân bước lên đường hăm hở

như lưỡi cày mới

bàng hoàng vỡ vạc

cánh đồng tinh khôi vô tận

mà giờ đây trở về

cảm thấy mình là con người khác hẳn

nhìn núi nhìn sông

nhìn đồng nhìn cảnh vật

cảm thấy tất cả

bé nhỏ vậy sao

 

có lẽ xưa kia

vì chúng ở trong ta

một đôi mắt trẻ thơ vừa mới lớn

còn giờ đây tất cả đều nhỏ

vì có thể đôi mắt ta đã lớn lên nhiều

 

hoàng hôn tàn

trăng lên

tay nâng bầu rượu

uống liền ba ngụm

liền phát giác rằng

cảnh vật nhỏ đi

nhưng mắt nào có lớn lên đâu

vậy cái gì trong ta đã lớn

khiến cảnh vật co mình bé nhỏ?

bỗng phát hiện ra

cái lớn trong ta chính là tâm tưởng!

 

Ta đã uống rượu bao lần ấy nhỉ?

lần đầu tiên với ba thi nhân

trên núi thơ

lần thứ hai với bác dân chài

trên biển

ngắm trăng và sóng

còn lần này ta uống mình ta

ta nhìn tay ta

so với ngày đi chẳng lớn lên

vậy xúc giác không lớn!

ta nhìn cảnh vật

đang uống cái nhìn của ta

và biết – cái nhìn không lớn lên!

Ta nghe âm thanh từ muôn loài vọng đến

biết tai mình có vẻ tinh ra

nhưng không lớn lên!

 

Nhưng tất cả đều lớn

nhờ vào tâm tưởng ta đã lớn khôn lên

ta nhớ lại câu thơ đầu tiên

mà xấu hổ, ôi:

mây bay về viễn xứ

mây bay đi trong gió giữa trời

nhưng tất cả chẳng mang

một tầm vóc nào lớn hơn chúng cả

ta nhìn trăng đang lên

rồi trăng lại tàn

nhìn sao trời mây bay gió thổi

chợt nhận ra rằng

tất cả điều đó không thuộc về ta

vậy là ta bất lực

khi ta kẻ chẳng bao giờ

mảy may thay đổi được

đường đi của chúng

cũng như chưa từng

hạ sinh ra chúng

 

Đúng vậy! ta không phải Đấng Sáng thế

Ra vòm trời kia

mặt trời mặt trăng và các vì tinh tú

nhưng ta – là thi sĩ

kẻ toàn quyền đưa tất cả

vào trong thi phẩm!

 

Vậy ta là chiếc gương thụ động của thiên nhiên

Hay là cái gì khác vậy?

Không! Ta không phải Đấng Sáng thế

Nhào nặn toàn vũ trụ

Nhưng ta là đấng sáng tạo

Sinh thành tác phẩm của mình!

Nhưng trước khi sinh ra tác phẩm của ta

Ta phải sinh ra ta

Con người tác giả

 

Ta nhìn trăng

Không phải ta tả trăng

Mà tả cái nhìn của ta hướng về trăng

 

Ta cảm thấy bầu trời se lạnh

Không phải cái lạnh của trời

Mà cái lạnh của lòng ta đã ngấm

 

Ta nhìn cuộc đời

Không phải như cuộc đời đang phô ra thực tại

Mà như ý nghĩa cuộc đời

Phát giác trong ta

 

Ta nhìn bầu trời

Không tả - việc không nhìn thấy Chúa

Mà tả những gì mặc khải

Sau các tầng mây

 

Nhưng trước khi sinh ra con người tác giả

Ta hãy sinh ra ta

Con người của con người

Con người ta là ai?

 

Ôi lúc này đây sao mà tôi muốn hiểu

Tôi là ai

Tôi có phải thi nhân

May mắn đã làm một câu thơ được chăng hay chớ?

 

Tôi có phải thi nhân

Đã đi đến tận nguồn của con sông

để biết mạch chảy cuộc đời?

 

tôi có phải thi nhân

đã tìm về tận nền văn minh Hy Lạp

học nguyên lý thi ca?

 

tôi có phải thi nhân

đang rướn mình trên biển

muốn làm một khúc thơ tình

thì gặp ngay giông bão?

 

Không! tất cả chưa đủ

Làm thi nhân thì phải có thơ

tất cả hành trình đã băng qua

dồn ép tôi

tất cả những khao khát bên trong

thôi thúc tôi

tất cả cảnh vật bên ngoài

bao vây tôi

 

Chao! giờ đây sao tôi muốn cất lời

Ngâm một vần thơ của mình đến vậy

rượu xông lên mắt

suy tưởng dâng trào não

khát vọng dâng ứ tim

chân muốn chồm lên

băng ra ngoài không gian im ắng

nín bặt những vần thơ

 

Nhưng bất lực làm sao!

Mây vẫn trôi

Sao trời vẫn thì thầm tình tự

Trăng vẫn tàn

giữa bầu trời khơi vòm im lặng

lời thơ nín bặt trong lồng ngực

những vần không cất nổi âm thanh

trong cõi hỗn mang

không đầu không cuối

ôi bất lực hồn tôi

một khát vọng cháy lên

sao không đốt nổi mình thành thi sĩ?

 

Tôi về đến nhà

chẳng còn nhà nữa

ngôi nhà tường phên mái rạ

đã bị cơn gió xoáy

cuốn đi!

giờ trên nền nhà cũ

chỉ còn một chiếc lều dựng tạm

Cha ơi!

Mẹ ơi!

 

… Ôi con! Con nó về ông ơi

Con! Cha tôi gượng dậy

Cha mẹ ơi sao đến nước này

Sao cùng lúc

cả hai người đều qụy?

 

Đó là do trận gió vừa qua

cuốn mất ngôi nhà trong chớp mắt

mưa thì rơi tầm tã

sấm chớp réo đùng đùng

khiến cả cha lẫn mẹ

đều nhiễm lạnh

lại thêm nhớ con

đi mãi chẳng về

nên tâm thần chúng ta suy nhược

đành nằm bẹp trên giường như vậy!

 

tôi ôm cha mẹ

mừng mừng tủi tủi

thôi cha mẹ an tâm

giờ con đã trở về

con sẽ lo chăm sóc

cha và mẹ

cho đến khi lành bệnh

con sẽ làm lại căn nhà

bằng cột mới

rui mè mới

và mái mới

 

Ôi cha mẹ

trải qua nẻo đường vạn dặm

nay con đã lớn khôn

dẻo dai và cường tráng

con sẽ xiết chặt từng mối lạt

để căn nhà chúng ta

sẽ vững vàng

mặc mưa mặc gió

chẳng còn lo đổ nữa

con sẽ trang hoàng

thật đẹp ngôi nhà mới

để đón con dâu mới

về phụng dưỡng mẹ cha!

 

Con dâu mới ư

Cha mẹ sẽ đón con dâu?

trời ơi! Con trai đáng yêu

của cha và mẹ

con khác xưa nhiều quá

đã trở thành một đàn ông có bản lĩnh rồi

việc trăm năm mà chẳng cần cậy trông

vào cha mẹ hay ông tơ bà mối

 

Ôi thằng cháu

Có phải nhà thơ của bác đã trở về

Bác tôi chạy ùa vào

Ôm lấy vai tôi

Ôi đôi vai

Giang lớn như hai cánh đại bàng

Và cứng cáp lạ lùng

thật chẳng hổ

một đấng nam nhi

sức dài vai rộng

mang chí hải hà

vượt muôn ngàn dặm

còn thơ thì sao

trên nẻo đường đi cháu có làm được bài nào?

Hãy ngâm lên chàng trai

Nhìn khuôn mặt cháu

thấy ngay niềm đam mê thơ rất lớn

mênh mông như biển

vòi vọi như núi cao

và hun hút như con đường vô tận…

nào hãy ngâm đi!

 

Nhưng, cháu…

Cháu vẫn chưa làm được

đến một vần thơ…

 

thật thế sao?

…

 

Vừa chăm sóc mẹ cha

Tôi vừa nóng vội

cất lại ngôi nhà

đón cô dâu mới

chưa đầy tháng

ngôi nhà đã dựng xong

mái thơm nức mùi rơm mới

tường phên tre đan chặt

dầy gấp hai tường phên cũ

và tôi đan một tấm liếp ngăn buồng

sửa soạn cho đêm tân hôn

thế giới của tình yêu

 

Công việc vừa xong

Tôi bàn với mẹ cha

Hãy gấp gấp lên đường

Đi xin nàng dâu mới!

Cha tôi liền bảo

giờ cha mẹ mới khoẻ

không đủ sức đi xa

nay uỷ thác bác con

đến nhà gái lo việc xin dâu

 

đúng đấy con ạ

mẹ mới ốm dậy

làm sao theo con

cuốc bộ đường xa như vậy

nay việc xin dâu

đành nhờ bác con lo giúp…

 

Tôi và bác tôi

Khăn gói lên đường

Tôi thì nóng ruột

chỉ cắm đầu đi

bác tôi thong thả

vừa đi vừa nhìn mây và gió

 

Này cháu!

Sao cháu đã đi ngần ấy cung đường

vượt sông vượt núi và vượt biển

vẫn chẳng hề

có một vần thơ?

Làm thơ có khó gì

Sao cháu không cố thử

Cháu hãy nhìn con đò kia

Và hãy nghe bác làm thơ lục bát

Này nhé:

 

Dòng sông chảy dọc con đò

Mây bay ngang núi giọng hò khơi vơi

 

Nào có dễ ợt không?

Hay cháu nhìn cây bàng kia

Lá chỉ còn thưa thớt

Và ta sẽ có ngay

một vần thơ lục bát

Cây bàng lá rụng lưa thưa

Heo may thong thả còn chưa sang đò

Cháu có thấy hay không?

 

Bác ơi sao bác làm thơ dễ thế?

 

Thì bác đã bảo rồi

Con đường làm thơ là đường ngắn nhất

Cháu cứ nhìn cứ nghe

cứ ngâm cứ gieo vần

là sẽ thành thơ!

 

tại sao dân làng ta

lại gọi bác là nhà thơ phố huyện?

 

Vì có mấy trẻ nhỏ

Sau mùa gặt rỗi công

Đem thuốc tẩy lên phố huyện

Bán dong để kiếm tiền

Chúng đi rạc rầy

từ ngõ nầy qua ngõ khác

chẳng ma nào mua

thế là chúng quay về

cầu xin bác làm mấy vần thơ

để đem rao bán

may gặp người mua

chẳng cần nghĩ lâu

bác xuất khẩu ngay một bài thơ thuốc tâỷ:

 

Hồn em trong trắng

Áo dính nhựa cây

thuốc tẩy anh đây

bôi vào là hết

 

Chúng vừa đi vừa rao

Dân phố chợ kẻ nọ kháo người kia

rằng thơ hay quá nhỉ

gieo vần êm tai quá

và người ta kéo ra

ào ào mua thuốc tẩy

thế là bác trở thành nhà thơ của làng

và mang danh nhà thơ phố huyện

đám trẻ bán dong

thi thoảng lại rẽ qua nhà

biếu bác vài đồng nhuận khẩu thành thơ

 

đấy cháu xem

làm thơ có phải

rất thuận tiện không?

 

A, đò kia rồi

Bác tôi reo lên

Chúng ta hãy sang ngang!

 

Cô lái đò chèo chiếc thuyền nan

Ra đến giữa dòng

Thong thả buông chèo

Ngâm một bài thơ:

 

Sông sâu nước chảy thuyền sang

Hỡi ơi thi khách sang ngang làm gì?

 

Cháu thấy không, ở xứ ta

đến cô lái đò cũng biết làm thơ

khách đi đò thoáng nhìn cũng biết

thi khách là ai!

Thôi cháu hãy làm ngay hai câu lục bát

để đáp lời nàng

cho đỡ hổ mặt nam nhi

tài cao sức cả

 

Không! Không… cháu chịu thôi

 

thế thì tránh ra, để bác

bác tôi rướn người ngâm cao giọng:

Đò ngang chỉ hướng một bờ

Còn ta thi khách bao giờ hết đi

 

Tài quá! Tài quá!

Dân đi thuyền reo lên

vỗ tay đôm đốp

 

tôi bỗng thấy lòng sao bức bối

nhảy vọt khỏi mũi thuyền

rơi xuống mép bờ sông

nước bắn lên tung toé

tôi lao về phía trước

tôi chạy về phía trước

nơi đó có một ngọn núi sừng sững hiện lên

chắn tầm nhìn ra biển

 

Trời bỗng nổi cơn giông

lớp lớp sóng mây

từ phía tây bỗng kéo ùn ùn

giăng những tầng đen đặc

qua vòm trời xanh biếc

những vạt mầu xanh trên núi rùng mình

rách ngả nghiêng theo

gió biển lướt trên đầu những lớp sóng gầm

về

quất mạnh!

 

Cơn giông to quá cháu ơi

Ta hãy lánh vào kia

 

Không! Tôi chẳng nghe thấy gì

Ngoài tiếng gió lòng mình giật mạnh

cứ lao thẳng về phía trước!

 

Trời tối sầm sầm

Gió gào ầm ầm

Mưa rơi tầm tầm

mặc tất cả

tôi lao lên đỉnh núi!

 

Cháu ơi

chờ bác với

 

Tôi đứng

Vươn mình trên đỉnh núi

Nhìn trời đất vũ vần

Như một buổi tạo thiên lập địa

Nhưng than ôi!

Tâm hồn tôi vẫn ken dầy đặc

những lớp mây đen

chưa tuôn mưa thành thơ được

 

Hỡi hồn ta

Ngươi hãy gào lên

Hãy vỡ ra những tầng mây nín bặt

hãy gieo sấm và phóng chớp

hãy tuôn mưa

hãy chảy thành thác lũ

hãy sục sôi cuộn chảy

những vần thơ!

 

Sấm bỗng nổ trên đầu

chớp xé rách bầu trời đen kịt

gió cuốn trôi những tảng mây dầy

mở ra không gian xán lạn

 

phía tây

mặt trời giương mình lên gấp bội

mong dâng khắp trần gian sóng nắng hoàng hôn

 

phía đông mặt trăng đang cố ngoi lên

mong kịp khúc hoà thanh ánh sáng với mặt trời

sóng biển lắng khúc thét gào

dịu êm dần trong cung đàn ánh sáng

mầu xanh của sóng

chở mầu hồng của hoàng hôn

mầu ngọc bích của trăng ngà

sóng sánh

long lanh

sền sệt

nặng mình trong xao xuyến

một chiều vũ trụ sắp chia tay

ngày và đêm

 

và hồn ta

những tia chớp sao mà mãnh liệt

quất tơi bời những đám mây đen

 

những con sóng lòng sao thôi thúc

gào như muôn lớp sóng bạc đầu

 

những mạch máu réo lên như thác

qua nhịp vỗ con tim dồn dập

 

mắt ta long lên

nhìn trời nhìn đất

chân ta khởi một điệu vũ cuồng si

trên đá tai mèo nhún nhảy

 

cháu ơi hãy cẩn thận

kẻo chừng ngã mất

 

Ôi đất trời hãy chứng giám cho ta

Ta muốn làm thi sĩ

 

Chương VII - Phần kết

 

Thi sĩ là ai

Có phải người lả lướt cùng mây với gió

Không! Ta nhớ lời dặn của Hô-me

Thi sĩ là người khắc kỷ hơn bất kỳ ai!

 

Hỡi mặt trời kia

Ta biết ngày ngày ngươi khắc khổ

vượt chặng đường từ đông sang tây

vậy mà ngươi chẳng bao giờ quên dâng cho trái đất

những tác phẩm hào quang

muôn mầu sáng tạo

với bình minh lóng lánh

và hoàng hôn xao xuyến

 

Hỡi chị Hằng kia

Ta biết nàng luôn làm dáng

Trong cơn đỏng đảnh

Lúc ẻo lả như chiếc lá mềm khi thì bán nguyệt

Nhưng chẳng bao giờ không đúng hẹn

cứ trung tuần là nàng đến đầy tròn

 

Ôi những con sóng kia

Ta biết sở dĩ các ngươi có thể

vỗ mãi khôn nguôi bài hát của mình

là bởi các ngươi luôn bắt nguồn lấy giọng

từ một cung lòng sâu thẳm

 

Ôi những đám mây lang bang

Ta biết các ngươi chẳng bay vu vơ

Mà đang ép mình theo gió

Đi tìm bầu bạn của mình

Mong tích cho đời

những cơn mưa

 

Thế là ta đã hiểu

vạn vật sống trong nguyên lý hằng tồn của chúng

 

ta cũng vậy

ta là một thi nhân

ắt cũng phải thuộc về

nguyên lý của dòng thơ!

bản chất mọi công việc ở đời

thì phải mang khó nhọc

các cô gái bán hoa

là bài học giúp ta nhận biết

họ là những con người

kiếm đồng tiền

bằng con đường hoan lạc

nhưng mà nghề của họ

chẳng phải khiến mọi người coi rẻ?

 

Không! Ta sẽ là thi nhân

Như công việc chính đáng cho đời

Và ta hiểu

sự nghiệp lớn phải đa mang lớn

đường thơ càng gian nan

thì tư cách thi nhân càng lớn

và vinh quang đôi cánh của nàng thơ

chính là sự vinh quang

của con đường nàng thơ đã vượt

 

Ta sẽ đi vào đường thơ

để thấy đường đời thi sĩ

ta sẽ sống hồn ta

sẽ hoá chảy đời ta

thành những vần thơ

hồn thơ ta sẽ không tì cột sống

vào vài lối gieo vần

và không ngâm dăm ba câu loáng thoáng

đổi lấy cuộc đời dài bội bội lần

 

Không! Ta sẽ ngâm một bài thơ

Dài suốt cả đời ta

Ngâm bằng lời ta

bằng trí tuệ ta

bằng tim ta

bằng tình yêu ta

ngâm đến khi lời thơ của ta

tan hoà trong máu

và chính ta – chính cuộc đời ta

sẽ hoá một bài thơ lớn

 

Thơ là đời ta

Ta sống hít thở qua những vần thơ

Cho đến khi bầu dưỡng khí trong lồng ngực

đập nhịp cuối cùng vọng một âm thơ

 

Thơ là con người nhân loại của ta

Qua thơ

Ta hiển hiện một con người

Có việc làm để sống!

 

Thơ là danh dự của ta

Vì thơ cho ta chứng chỉ

hiện diện một con người chuyên biệt

thực thi sứ mệnh

nghệ sĩ của mình!

 

Ta hiểu

sự vinh quang của Chúa Jê-su

bị đóng trên thập giá

 

sự vinh quang của Phật Thích Ca

được nung trên chảo

 

sự vinh quang của Hô-me

hát trên những dây đàn rỉ máu

 

Vậy thì

chẳng thể nào khác được

sự vinh quang của ta

là vinh quang vác thập giá thơ

 

thập giá ta đâu?

Chính ngòi bút của ta sẽ là thập giá

Ngòi bút của ta

sẽ là gánh nặng

đè lên từng sợi tóc của ta

khiến nó chuyển mầu

 

đè lên từng nhịp tim ta

khiến nó trăn trở đập

 

đè lên từng suy tưởng ta

như chiếc mạo gai đóng trên đầu Chúa

 

đè lên từng mạch máu ta

khiến chúng thôi thúc chảy

trong cơn dằn vặt

nào hãy khai thông

dù một ý thơ

ta sẽ vác ngòi bút ta

làm thập giá thơ

thế còn chưa đủ

ta còn đóng đanh chính thân ta

lên thập giá mình

để đối mặt trước cuộc nhận diện

Ta là Thi sĩ!

 

Ta đối mặt trước án phạt mình

để lên án

hỡi ngươi chẳng đang làm thi sĩ?

vậy hãy sáng tạo đi!

Ngươi sáng tạo gì nào?

Hãy ngắm lại đi!

 

Và có phải ngươi đang chiêm ngưỡng ngươi?

Hãy ngắm nhìn chính lần chiêm ngưỡng đó!

 

Ta sẽ treo ta

Lên thập giá mình

Cho đến khi

những ngón tay tứa máu

những ngón chân tứa náu

mái tóc rỉ máu

và lồng ngực ứa máu

phóng ra những vần thơ trôi chảy máu

 

thành mạch khát sống cho thơ!

Thành mạch khát sống cho đời!

 

Ôi phút giờ tạo thiên lập địa

của tâm hồn ta

đã đến lúc ngươi phải tuyên xưng

ngươi có sứ mệnh phải làm thi sĩ!

 

Sứ mệnh của ngươi

Là sứ mệnh mang ngòi bút!

Ngòi bút thơ ta

Là thập giá thơ ta!

 

Thập giá đó chính là con đường gian nan của ta

Con đường thi ca

một lần mãi mãi

 

Thập giá đó chính là con đường vinh quang của ta

Con đường của thi nhân

một lần suốt thiên thu

 

Thập giá đó chính là án phạt cay đắng của ta

rằng ta phải làm thi sĩ

một lần cho tất cả

 

Thập giá đó chính là con đường cứu chuộc hồn ta

Vì ta dâng cho đời sự hiến tế của mình

một lần vĩnh cửu

 

Thập giá đó

Chính là con đường ta hội nhập thế giới thi ca

Băng vào đường thơ

bằng khổ đau sáng tạo của mình

một lần vô tận

 

Ôi chàng trai của bác

Hùng vĩ làm sao!

đấy không phải thơ tứ tuyệt

cũng không phải cách gieo vần lục bát

không rõ đó có phải thơ không

nhưng chưa một lần

ta chứng kiến

 

mạnh mẽ nhường bao sức sống của ngôn từ!

 

vũ bão làm sao ý chí một chàng trai!

 

Siêu phàm biết bao trí tuệ của con người!

 

Và một tâm hồn thơ khao khát cuồng si như vậy!

 

Hỡi chàng trai

Đã không còn bé bỏng như đứa cháu

Mang huyết thống thuần tuý nữa!

Ta đã hiểu ra rồi

Con đường làm thơ

Không phải cần câu cuộc sống

Trên hành trình ngắn nhất

Mà con đường làm thơ

Là đường gian nan nhất!

 

Ôi vĩ đại thay con đường thơ

một con đường hành hương toàn thể

của trí tuệ tâm hồn cảm xúc và ngôn ngữ!

 

Ôi vinh quang thay sự nghiệp làm thơ

sự nghiệp vác thập giá cuộc đời để tôn vinh

chính cuộc đời trong cát bụi!

 

Ôi cao cả thay thi sĩ

người hiến dâng ngòi bút máu thịt của mình

viết cho đời những thánh ca rửa tội!

 

Ôi thánh thần thay thi sĩ

người nhập thế trần gian với khúc đàn thơ thần diệu

thánh hoá con người bằng đôi cánh thi ca!

 

Ôi vinh quang thay…

 

Và con đường thơ vẫn đi về phía trước…

 

TÁC GIẢ: NGUYỄN HOÀNG ĐỨC

Khai bút 29-4-1997

Hoàn thành 6-6-1997