KẺ HÀNH HƯƠNG TỪ ĐỜI ĐẾN THƠ (V)
KẺ HÀNH HƯƠNG
TỪ ĐỜI ĐẾN THƠ
Trường ca – Tác giả: Nguyễn Hoàng Đức
***
Chương V
Từ cửa sông
Tôi ngược về
phía thượng nguồn
dồn bước đi
gối mỏi chân chồn
sức dần dần kiệt
may thay bỗng gặp
một chiếc thuyền
bơi ngược
thật kỳ lạ
phía bên bờ lở
con thuyền từ cửa
biển
cứ lao trên
dòng trôi về phía trước
ngược nước dòng
xuôi
đến thượng lưu
tôi chia tay
bác lái đò
cắm cổ bước lên
non
sáng chèo đèo
chiều lội suối
miệt mài đi
không nghỉ
từ lúc mặt trời
nở tới lúc mặt trời tàn
ngày kia tôi tới
được
làng cao nhất
hành tinh
ở lưng chừng
núi
cách mặt biển
dư ba cây số
tôi hỏi dân
làng
về ngọn nguồn
con sông
mất hút nơi
chân núi
họ lắc đầu bảo
chúng tôi chỉ
là dân sơn cước
ngày ngày chọc
lỗ tra hạt bên sườn núi
kiếm bát gạo
nương
đêm đêm lần
theo chân thú vắt ngang đèo
kiếm thịt thú rừng
trình độ chúng
tôi
quê mùa cục mịch
làm sao mà hiểu
điều cao siêu
như vậy
nếu anh muốn biết
thì rạng sáng
ngày mai
hãy leo lên đỉnh
cao vòi vọi
tìm gặp ông già
tuyết
sẽ được chỉ cho
Sáng sớm mai
Sau đêm dài ngủ
kỹ
Sức lực dồi dào
Tôi hăm hở leo
lên
đỉnh non dựng đứng
đầy tuyết phủ
đến xế chiều
thì thấy
một chiếc am bằng
cỏ
vắt vẻo khuất
trong mây
chênh vênh sườn
núi
một ông già
râu tóc trắng
phau như tuyết bước ra
có phải cháu đến
tìm ta
để hỏi ngọn nguồn
của con sông lớn?
Vâng! Đúng thế
Nhưng sao ông
biết cháu đến tìm ông
Và ông là người
hay thánh
Mà thân thể
lâng lâng như một áng mây bay?
Ta không phải
là thánh
Vì ta vẫn đứng
đây
Trên mặt đất
này
Nhưng ta cũng
chẳng phải là người
Vì tâm linh ta
thanh thoát
Đã nâng đôi
chân ta
bước ra ngoài
trọng lượng
đi bập bềnh
trên đất trần gian
Vậy gọi ông là người là người hay là thánh?
Hãy gọi ta là
người
vì ta sinh ra từ
một người mẹ và một người cha
mang bản tính
loài người
hãy coi ta là
thánh
vì ta đã cất
cánh bay lên
khỏi lề luật
máu thịt
của cốt nhục trần
gian
sao ông biết được
cháu sẽ đến
đây?
Ha Ha Ha
Ông già cười ngất
điều đó chẳng
có chi
với luật thân
xác cái khó hiểu
sẽ trở thành dễ
hiểu
trong nguyên lý
linh hồn
tựa những chiếc
đài cách xa nhau ngàn dặm
chẳng hề biết
hình thù của nhau
nhưng chúng vẫn
hoà vào ngôn ngữ
cùng tần số với
mình
linh hồn ta
cũng vậy
nó luôn vượt ra
ngoài thân xác
phiêu du khắp
không gian
và nó đã gặp ý
chí một chàng trai
đang hăm hở đi
tìm
nơi ngọn nguồn
của nó
Ông hãy cho
cháu hỏi
Dòng sông từ
núi trôi ra biển
Hay từ cửa biển
đổ về chân núi?
Thật là một câu
hỏi lạ kỳ
từ nhỏ đến giờ
chưa từng thấy
ai
hỏi ta như vậy?
Cháu đã ngược
dòng sông
Bên lở bên bồi
Trên một chiếc
thuyền
Và thấy:
Bên bồi nước
thuận êm chảy ra cửa biển
đắp mãi phù xa
cho chiếc bờ đầy
nhưng bên lở nước
cuốn thành dòng ngược
xô về thượng
nguồn
xói chiếc bờ
hao cứ hao thêm mãi...
một cách nhìn
không xoàng
chút nào
ông già bảo
cháu có biết
không
người ta vẫn
nói
con sông là con
đường đang chảy
con đường trên
cạn
đứng im không
chảy
nhưng trên đó
kẻ ngược người
xuôi
còn con sông
là con đường tự
mình vận động
nó tách ra dòng
chảy xuôi phía bờ bồi
và dòng chảy
ngược bên bờ lở
nhưng dẫu vậy
mọi con sông
luôn khởi từ nguồn
và chảy về cửa
biển
dòng chảy ngược
không ngăn cản
con sông
chảy về miền cứu
cánh
mà chỉ thôi
thúc
dòng xuôi chảy
nhanh hơn
nhìn vào đó
cháu hãy nhận
biết rằng
vạn vật ở đời
đều có xuôi và
ngược
cái ngược sinh
ra
nhân danh bởi
cái xuôi
và cuốn theo
cái xuôi
chảy về nơi nhập
thể
nơi muôn vàn
con nước
tác thành thế
giới hoà đồng
Thi ca cũng vậy
Dù dòng xuôi
hay ngược
đều không cưỡng
nổi
dòng cuốn chảy
về
đại dương nhân
loại
đại dương đó
là ý nghĩa toàn
thể của con người
là ý nghĩa toàn
thể của đời sống con người
là ý nghĩa toàn
thể của xã hội con người!
Ông ơi sao cháu
lần ngược dòng sông
Dòng sông lại dẫn
cháu về với núi?
Cháu không biết
sao
người ta vẫn bảo
núi và sông bao
giờ
cũng là những
hàng xóm kề vai sát cánh
đường thi ca của
cháu cũng vậy
nó như dòng
sông duyên dáng chảy
từ ngọn nguồn
tư tưởng
núi càng cao
thì sông càng sâu
sông càng sâu
thì nước càng trong
tâm hồn thi
nhân như dòng trong đó
thi nhân ít nhất
là một người có
khả năng bày tỏ
thế giới xung
quanh
và thế giới của
lòng mình
cháu hãy thử
xem
nếu dòng nước
không trong
làm sao có thể
uống lấy mầu
xanh của vòm trời biếc
và hoá dòng trắng
phau cho những đám mây trôi?
Nếu dòng nước
không trong
Làm sao có thể
In bóng núi
vươn lên lừng lững
Và hoá gương
cho hàng liễu soi mình?
nếu dòng nước
không trong
làm sao có thể
tắm rửa những
nhọc nhằn lầm lỗi của con người
để cứu rỗi cuộc
đời trong cát bụi?
Còn trái lại
nếu núi thấp
sẽ chảy ra một
dòng sông
vừa bé vừa nông
đục ngầu những
vẩn phèn
khiến hai bờ
hoá đất chua
không trồng cấy
được
và khiến cá
trong dòng trôi ngạt thở
còi cọc làm sao
lớn
những con sông
nông
chẳng bao giờ
có
những con cá to
và cũng chẳng
bao giờ
có cá lớn khôn
để hoá thành rồng
đã là dòng nước
đục
thì làm sao có
khả năng mẫn cảm
mở dòng trôi uống
lấy
hình ảnh vũ trụ
bao la
bầu trời mầu
xanh ư
những đám mây mầu
trắng ư
đỉnh non ửng hồng
trong bóng tà ư
những cành liễu
non tơ ư
tất cả soi xuống
dòng sông đục
chỉ mang mầu đất
xám
và dòng sông
là nơi con người
tắm gội
bụi trần của cuộc
đời
nhưng thân nó
còn đục
thì tắm cho ai?
Cháu có nghe
một nhà thơ đã
than
nếu gặp dòng
trong
ta sẽ giặt dải
mũ mình
nếu gặp dòng đục
chỉ đáng cho ta
nhúng rửa đế giầy
Muốn làm một
thi nhân
Hãy học dòng
sông
Dòng sông là
con đường
Lúc nào cũng
lên đường
Nó là con đường
tự thân luôn vận
động
trọn vẹn từ khởi
điểm
nhắm cứu cánh của
mình
trôi chảy từ
nguồn
nhắm về cửa biển
cháu hãy coi
thi ca
như một dòng
sông
khởi từ cuộc đối
thoại cao cả
của non ngàn
cao ngất
với những làn
mây
đong đầy sắc nắng
của mặt trời chói lọi
và dòng sông đó
khơi nguồn từ
nơi sâu thẳm nhất
mạch chảy huyền
nhiệm của mình
giữa lòng đất
bao la
dòng sông đó
lúc nào cũng lên đường
miệt mài chở nặng
phù sa
cho đất cuộc đời
và dâng hiến
dòng trong
cho cát bụi trần
ai rửa tội
dòng sông đó chẳng
lúc nào quên
hướng về cửa biển
đem theo cuộc
hành trình
đã dâng hiến
bao khúc quanh cho đất
hội nhập vào thế
giới mênh mông toàn thể
muôn giọt nước
tụ về
Chung qui, thi
ca là một cuộc hành trình toàn thể
từ trán đỉnh
núi mang tầm tư tưởng
từ cung lòng đất
mẹ huyền nhiệm vô biên
chảy đi
lên thác xuống
ghềnh
dâng hiến phù
sa dòng trong và những khúc quanh
cho đời sống
và dấn mình
trôi chảy
về chốn bao
dung vũ trụ vẹn toàn
một dòng sông
chỉ là sông
khi luôn luôn
chảy
về nơi vô tận
không phải là
mình
mà là nơi hội tụ
cuộc đời nhập
thể
một dòng sông
chấm dứt là
sông
ở khúc quanh
nào
nó không chảy nữa
khi đó dòng
trôi hoá nước ao tù
hãy nên biết
chỉ có khối nước
nhỏ
mới vo viên cho
mình một chu vi
tạo thành chiếc
ao tù hãm
nhưng dòng sông
không vậy
nó luôn luôn
trôi chảy
phá vỡ những
ranh giới vô hình
để lao về phía
trước
...
Cám ơn ông! Có
phải
muốn làm một
thi nhân
mang nghệ thuật
sống còn
thì có phải
hãy luôn luôn
lên đường
luôn luôn trôi
chảy
luôn luôn sống
và luôn luôn
sáng tạo...
biết được bí
quyết rồi
từ nay cháu cứ
việc làm thơ?
Chưa đủ!
Dòng sông mới
chỉ là
Hình ảnh dòng
thi ca
chảy trên đất
cuộc đời
và nhắm về biển
cả
nhưng muốn làm
thơ
cháu còn phải học
nguyên lý thi
ca
dòng sông mới
chỉ dẫn cháu
ngược về cội
nguồn luồng mạch
giờ đây cháu
còn phải lần về
cội rễ của thi
ca
hãy đi tìm thi
sĩ Hô-me
người cách đây
hơn hai thiên kỷ
đã tác thành
nguyên lý
cho nghệ thuật
làm thơ
đây ông tặng
cháu
chiếc rìu này
cháu hãy xuống
chân núi
đẵn cây nào to
nhất
đẽo một con
thuyền độc mộc
cắm lên một
cánh buồm
còn đây là tấm
lụa tơ tằm
dệt đường đi tới
Hy Lạp miền
duyên hải
Quê hương của
Hô-me
Vâng! Thưa ông
Tôi nhận lấy
chiếc rìu
Và tấm hải đồ
Chưa kịp nói lời
cảm tạ
ngẩng lên
đã thấy ông già
biến mất
...
(còn tiếp...)

No comments: