Trường ca: Khu Vườn Ươm Ánh Sáng - Chương 7

KHU VƯỜN ƯƠM ÁNH SÁNG

(TRƯỜNG CA)

TÁC GIẢ: LỆ HẰNG

---

CHƯƠNG VII

BƯỚC RA LÀ ÁNH SÁNG

Lá nhẹ nhàng giũ bỏ nước mưa

giọt ngắn giọt dài nước tìm về với đất

giấu lệ trời trong chiếc áo màu nâu,

trên cao

gió lầm lũi gom mây về một góc

treo trên rặng núi

bầu trời phủi bụi

quang đãng rạng ngời

dẫu mặt trời vướng chùm bông màu xám

vươn vai mấy lần vẫn chưa tỏa sáng

vẫn chưa xé toạc màn mây

cho nắng ra khơi

thả lưới mùa lấp lánh.

Chân không bén đất, ba đi nhanh như ai đẩy

khuôn mặt đầy rẫy nét lo toan

mặt trời của ba chắc đang hoảng sợ

giú người trong góc

ngồi khóc một mình

chờ ba

chờ mẹ.

Dáng vẻ co ro của Ti hiện ra

khiến bước chân ba càng thêm gấp gáp

càng thêm dồn dập

càng thêm bồn chồn

càng thêm vội vã

chiều nay chỉ mình Ti ở nhà

mẹ chắc còn kẹt trên chợ huyện chưa về

ba bận bàn giao công chuyện

thợ thầy ngồi quây tròn trong xưởng

quây đầu ba thành con chong chóng

vùn vụt những cơn lo

khi bên ngoài nổi gió

chong chóng quay nhiều bỗng sinh thành nhiệt

đốt cháy lòng ba

trong cơn mưa đổ về ào ạt

gió quật rào rào

sấm nổ đùng đùng

sét rạch chân mây những đường đứt gãy

những vết rạch rớm máu ruột gan ba

tím lịm

con gái của ba chỉ có một mình

một mình đối diện với chớp dông.

Ba biết

còn khủng khiếp nào hơn

khi xung quanh chỉ toàn bóng tối

đôi tai với sứ mệnh dò dẫm và định hướng thiêng liêng

nhạy hơn bao giờ hết

nên

tiếng sét đì đùng xé toạc màn mưa

dữ dằn hơn bao giờ hết

tiếng gió réo rắt quất ngược hàng dương

rờn rợn hơn bao giờ hết

tiếng mưa đồm độp trút xuống mái nhà

cộc cằn hơn bao giờ hết

tiếng lá vi vút đập bên hiên

quằn quại hơn bao giờ hết

tiếng gà quang quác gọi đàn con

thảng thốt hơn bao giờ hết

và Ti bé nhỏ giữa vô vàn âm điệu cuồng phong

hãi hùng hơn bao giờ hết.

Từ năm lên ba

Ti đã vẫy vùng

đã rúm ró cô đơn

trong khoảnh khắc bi hùng

đất trời gầm rú.

Lũ gà con xáo xác trú mưa

rúc vào đôi cánh lớn

Ti xáo xác trú nỗi hãi hùng man rợ

rúc vào đôi tay lớn của ba

rúc vào lồng ngực ấm của mẹ

run rẩy khóc.

Đã bao lần

mẹ bỏ dở gian hàng trên chợ

ba bỏ dở bữa cơm với bạn thợ

chạy về vỗ về Ti

chỉ có hôm nay

chỉ hôm nay thôi

Ti chống chọi một mình.

“Ti ơi, con đâu rồi?”

Lòng như lửa đốt

đôi chân hoảng hốt

ba sốt ruột gọi Ti

khi gót chân chỉ vừa bén đến ngõ

không một ai trả lời tiếng gọi của ba.

Ba lao vào nhà, gian bên trái

nơi cuốn sách dang dở nằm khóc

ba nhìn trong góc rồi nhìn dưới bàn

“Ti ơi, con đâu rồi?” – ba gọi lớn

không một ai trả lời tiếng gọi của ba.

Chiếc giường xinh xắn gọn gàng

và cả gầm giường nữa cũng không hề có

bàn thờ, tủ gương, gian nhà giữa cũng không hề có

tủ áo, chạn bếp, chái hiên sau cũng không hề có

bóng dáng con gái nhỏ của ba

“Ti ơi, con đâu rồi?”

mỗi bước chân cất lên là một lần ba gọi

mỗi tiếng gọi cất lên là một lần thêm lạc giọng

một lần thêm nóng ruột sôi gan

một lần thêm thảng thốt hoang mang

thêm cuống cuồng

thêm khiếp đảm

thêm đay nghiến lòng ba vụn vỡ

đốt trái tim ba

tan chảy thành dòng

đặc quánh nỗi đau.

Và ba gục ngã

chính trên đôi chân khắc khoải cuồng gọi con

chính trên thớ đất đang trở mình ấm lại trong rười rượi nước mắt

và chính trên tâm hồn ngào ngạt hương ánh sáng.

Hoang hoải

chơi vơi

câu trả lời không có

thay vào đó,

ló dạng trước mắt ba

một cái hố đen ngòm xoáy tròn loang rộng

kéo hồn ba và ánh sáng chung luồng

nhấn chìm xuống hố

sâu thẳm kiệt cùng.

Nào ngờ

tận cùng tuyệt vọng giúp ba bật dậy

sáng suốt chưa bao giờ là sáng suốt thế

bình tĩnh chưa bao giờ là bình tĩnh thế

ba nói chuyện với chính mình

như đang nói với Ti:

“Không! Không thể nào! Không bao giờ cả!

Con gái của ba không yếu hèn như thế

dẫu trận mưa có là cuồng phong vũ bão gào thét bên tai

dẫu con gái của ba có rúm ró co ro

có một mình đối diện âm thanh như vọng từ cõi chết

thì con cũng không bỏ chạy

không bao giờ bỏ chạy đầu hàng bóng tối,

một đứa trẻ

một con người

sẵn sàng chấp nhận chịu đau như con sâu lột xác để tìm ánh sáng

thì ba tin

không bao giờ con chạy trốn ba

chạy trốn mẹ

chạy trốn bình minh

chạy trốn ánh sáng

hành trình của chúng ta còn chưa kịp bắt đầu

dù rằng mấy ngày qua

tin tức cậu Hai báo về đều không như ý

ba mẹ chần chừ suy tính

chưa dám mạo hiểm lên đường

vào Nam hay ra Bắc chúng ta còn chưa quyết được

ba biết mỗi ngày ý thức con một lớn

con cho rằng mình là gánh nặng

mẹ và ba phải oằn lưng ra gánh lấy

dù chúng ta cố không cho con biết

nhưng con cảm nhận được điều ấy rất nhanh

rằng những con số phải chi có thể lớn dần khủng khiếp

ba sợ mình ra đi sẽ thành đi miết

không còn cơ hội hồi hương

chữa lành mắt cho con trong ngày một ngày hai

chuyện này là không thể

ba e rằng

không giữ được cho con ngôi nhà tổ tiên mấy đời để lại

không giữ được cho con vườn chuối sứ xanh từ đời nội đến đời con

để con nghe bài ca hy vọng

nhưng tất cả đều có sá chi

khi con biết mình mang sứ mệnh ánh sáng

chiếu rọi cuộc đời mẹ và ba

con gái của ba là người mạnh mẽ

cỏ gai ngoài đồng còn không khước từ nổi chân con

huống chi là những lo toan vặt vãnh

và con biết rõ,

ánh sáng này phải hy sinh rất nhiều để đổi lấy

lẽ nào

chân chưa đạp lên gai

máu còn chưa kịp rỏ

đã co giò bỏ chạy sao con?

Không thể nào! Không bao giờ cả!

Con chắc chắn không bỏ ba đi

nhưng con đâu rồi hả Ti?”

Ba đứng dậy

cơn choáng váng đã qua

như bầu trời sau trận dông tầm tã

đầu ba khoáng đãng nhẹ bâng.

“Cỏ gai!”

Ôi, ba đã nhớ ra và hét lớn

“Cánh đồng!

chỉ có thể là cánh đồng

nơi đã gieo trồng ý chí của con

nơi ba cắm mỏ neo cuối cùng cho con tàu hi vọng của mình

con đang ở đó đúng không Ti?”

Ba lao ra vườn

đạp băng cỏ gai, mẻ chai, que nè, sành sứ bể

chạy điên cuồng như điện dí bên hông

giáo kề mạn sườn

phi tiêu nằm sau gót

nếu không thấy Ti ở đó

con tàu hi vọng sẽ vỡ ra

nói lời sau chót

vĩnh biệt ba.

Đoạn đường đã quen từ thuở lên năm lên ba

bỗng nhiên hôm nay ba thấy lạ

bước chân khấp khiễng ngã nghiêng

trên chính nơi đã in hằn dấu chân mình qua năm tháng

từ ấu thơ cho đến trưởng thành

mài mòn mông trên đất mà lớn lên.

Cây gỗ mục trong vườn cán phải chân

ba ngã nhào

đứt dép

đứng lên vội vàng

ba quẳng chiếc bên kia

vác chân trần lao đi tìm ánh sáng.

Ra khỏi vườn

cỏ tươi rói vẫy gọi bước chân ba

nước mưa trên lá còn chưa rũ sạch

quất vào chân ba

xót xáy mơn man cảm giác của ngày xưa

lúc ba bằng Ti bây giờ

tồng ngồng chạy trên đám cỏ

trong những chiều giống như chiều hôm nay

đất trời giao ban

ráng cam ráng đỏ sắp bừng lên rạng rỡ sau mưa

khoảnh khắc ấy

ba trở về hình hài cậu bé năm xưa

đôi bàn chân còn chưa dạn dày sương với gió

đôi bàn chân hãy còn non bấy

lấy lại nếp chạy ngày còn nhỏ

đạp phăng phăng trên triền cỏ mượt mà

đôi chân tự do

đôi chân hăm hở

chẳng ngả nghiêng do dự bước chạy nào

khoảnh khắc ấy

đứa trẻ trong ba dấy lên niềm khao khát

một khao khát chưa bao giờ khát khao đến thế

rằng đôi chân Ti thoát khỏi sự giam cầm của bóng tối

đôi chân tự do

phăng phăng trên cỏ

hăm hở chạy

như ba.

Kìa! Dáng Ti đã hiện ra

khi mặt trời vén được tảng mây

rót suối vàng trên tóc Ti lóng lánh

ba chậm rãi ngắm nhìn

màu trời chiều nhuộm vào Ti rực rỡ

cách đó một sào ruộng

mẹ cuống quýt đuổi theo ba, đuổi theo Ti

ba người chụm lại

ôm chầm nhau như lâu ngày gặp gỡ

như vừa đi nửa vòng Trái Đất

như vừa hồi sinh từ ánh sáng nhiệm màu

mừng rỡ nhận ra nhau.

“Em ạ, hãy nấu bữa cơm chiều thật sớm

chúng ta thu xếp lên đường

ngay đêm nay!”

Ba cất giọng trầm ấm

thản nhiên dù biết lời vừa nói ra là đường đột

mẹ chau mày

đôi mắt sáng rỡ dù vẻ ngạc nhiên không giấu được

“Lên đường ư anh?

có vội quá không anh?

còn những cuộc điện thoại với cậu Hai

mình không đợi nữa sao anh?”

Ba xòe đôi bàn tay thô ráp

ôm lấy hai bàn tay gầy nhỏ bé của mẹ và Ti

họ dắt nhau về

ba chiếc bóng đổ dài trên đám ruộng

bỏ lại sau lưng

những khoảng sắc xanh vàng đang rì rào tiếng hát

ba ân cần thủ thỉ:

“Em biết đó, mình đã phiền cậu quá nhiều

đã đến lúc

chúng ta lên đường tìm ánh sáng

bằng đôi chân của chính gia đình mình

hành trình này anh đặt tên là Hành Trình Tìm Về Ánh Sáng

một hành trình thiêng liêng

một hành trình khổ hạnh

một hành trình của riêng chúng mình

không một ai giúp được ngoại trừ chính chúng ta

chính anh

chính em

và chính con.

Mình không đợi nữa

đừng nghi ngờ anh tội nghiệp

anh không phải không tin tưởng cậu

mà vì

đợi làm gì khi lòng đã quyết sẽ ra đi

giờ em hãy sửa soạn bếp núc

nấu cho anh và con bữa cơm ngon nhất

trong căn bếp củi

tàn tro ấm

mùi rạ rơm tràm chổi phảng phất

và hương gỗ bạch đàn vấn trong sợi nắng xuyến xao

căn bếp củi ấm từ đời cụ kị

lúc anh và em chưa có mặt trên đời

lúc vườn chuối sứ còn chưa xanh

lúc ngôi nhà chỉ là bốn vách tranh

ọp ẹp

đơn sơ

tổ tiên nuôi anh lớn

qua mấy đời tiếng cười thơ trẻ còn vang.

Em hãy nấu cho anh và con

nồi cơm gạo tám thơm bùi nhất

nồi cá bống kho tiêu mặn nồng nhất

và nồi canh dưa chua muối trong vại sứ đậm đà nhất

nhớ nghe em

anh muốn được ăn một bữa cơm

tất cả

từ bàn tay em

từ mồ hôi em

từ trái tim em

thơm thảo ngọt lành

vì biết đâu bữa cơm hôm nay sẽ là bữa cơm cuối cùng

em nấu cho anh và con trong căn bếp củi của chúng ta.”

Mẹ khóc

Ti khóc

bàn tay ba siết chặt tay mẹ và Ti

âu yếm chưa bao giờ là âu yếm thế

điềm tĩnh chưa bao giờ là điềm tĩnh thế

quyết đoán chưa bao giờ là quyết đoán thế

ba tạc lời mình lên dáng núi sau lưng

sừng sững bờ vai gánh cả trời dông gió.

 “Thôi nào, đã bảo không được khóc

nước mắt lúc này là yếu đuối

em và con quên hết rồi sao

hãy cất lấy những châu sa ngà ngọc

vào nơi tận cùng chiếc túi hành trang chặng đường trường sắp tới

đợi ngày mặt trời ló dạng trên đỉnh đầu con chúng ta sẽ khóc

vì ánh sáng.

Em hãy nghe anh nói,

vợ chồng mình trước nay lầm lũi

quanh đi quẩn lại trong xóm trong làng và xa nhất là chợ huyện

em thấy không em

có phải tre bao quanh bốn hướng

mình đi tới đi lui cũng dưới những bụi tre

anh chưa từng hình dung đến một ngày có thể

chúng mình dắt nhau bước ra lũy tre làng

cuộc đời từ đây không còn tre chắn gió

nhưng xin em đừng lo

bên ngoài lũy tre là đường quốc lộ

thênh thang

những con đường chạy đến trăm ngả rẽ

không lẽ chẳng lối nào chào đón chúng ta

em nhỉ?

Và thậm chí

khi lối đi nào cũng chẳng phải cho ta

thì ngại chi, mình đắp con đường mới

ta đi rồi đường ấy sẽ thành tên

anh, em và con

chúng ta cứ mạnh mẽ bước lên

như thể rằng tất cả là duy nhất

như cuộc đời con duy nhất

cần ánh sáng.”

Ti sụt sùi:

“Nội sẽ buồn lắm phải không ba

khi biết mình không giữ được mái ấm

vì con…?”

Ba lắc đầu:

“Không phải vậy đâu con

lần này ba chắc cú con sai

chính ba cũng đã sai như thế

nhưng nhờ con

chính lúc ôm hy vọng trong nỗi đau tuyệt vọng chạy theo con

ba đã hiểu thông tất cả.

Con phải khắc ghi điều này giúp ba

những gì tổ tiên ta đổ mồ hôi gầy dựng

khu vườn từ còi cọc lên tốt tươi

từ thưa thớt lên um tùm cây trái

và mái nhà

từ bức vách đất sét cỏ tranh lên xi măng vôi vữa

từ ẩm thấp lên cao ráo

từ dột nát lên khang trang

tất cả, tất cả đều là để đời sau có hoa thơm trái chín

có thoải mái tiện nghi

có hy vọng ươm mầm

và có ánh sáng

dưới mặt trời văn minh, chân lý

những gì ba làm hôm nay hoàn toàn hợp ý tổ tiên

đời sau của ba – là con – sẽ không tối tăm tàn tạ.

Vả lại,

chúng ta bán ngôi nhà

và mất đi chỗ ở

nhưng tổ ấm thì không

chúng ta bán mảnh đất và những gì được xây cất trên đó

không bán ký ức

không bán kỷ niệm

không bán nếp nhà

không bán quê hương

nên tổ ấm vẫn còn

ngay ở đây trên ngực trái

nơi tim con ngày ngày dào dạt

khúc hát tình yêu.

Quê hương chẳng là gì khi tim ta quạnh vắng ngay trên mảnh đất ta đã sinh ra

nhưng sẽ là tất cả khi tim ta đầy ắp dù ở nơi đất người xa lạ

con hãy mạnh mẽ

và hãy kiêu hãnh lên

rằng tim mình mãi mãi nhuộm màu xanh như thế

màu của quê hương

của tình yêu

của sự sống

nhớ nghe con lời ba đã dặn

cho hôm nay và cho những ngày sau, sau nữa.”

***

Hành trang đã sẵn sàng

bát nhang trên bàn thờ nghi ngút khói

nhưng không ai nói lời từ biệt

khi trong họ là niềm tin bất diệt

rằng họ đến đâu tổ tiên sẽ theo đến đó, quê hương sẽ theo đến đó

trong mỗi bước chân qua.

Cửa đã sẵn sàng đóng lại

ba đặt tay lên vai Ti nghiêm nghị

căn dặn Ti điều cuối trước lúc đi.

“Ti à, có điều này ba phải nói với con

ngay trước lúc khởi hành

ba e là chuyến đi sẽ nhọc nhằn vô kể

không có chỗ cho chúng ta nghỉ ngơi hay gục ngã

mình chỉ có một con đường duy nhất: ánh sáng

và phải đi đến tận cùng cố gắng.

Ba biết và ba tin

Thượng Đế sẽ không ngủ quên thêm lần nữa trên đôi mắt của con

mà ngược lại,

đã sẵn sàng cho con ánh sáng

chúng ta phải vin vào hy vọng mà cố gắng

đúng không con?

Nhưng,

nếu ánh sáng vẫn không tìm đến

cuối con đường lại là con đường mới

tối đen hơn

thì xin con đừng tuyệt vọng

vì ba vì mẹ

xin con một điều duy nhất

vẫn phải vững tin

không khước từ sự sống

không khước từ tương lai

không khước từ tình yêu ba và mẹ

con có thể hứa với ba điều này được chứ?”

Ánh mắt mẹ bỗng sáng bừng như ngôi sao đang treo chênh bên cửa,

mẹ quả quyết:

“Có thể nào không anh?

dùng ánh sáng của em để đổi lấy cho con đôi mắt lành lặn?

em đã đi quá nửa đường đời

mắt đã được bơi trong muôn vàn ánh sáng, triệu triệu sắc màu

em nhìn đã đủ

em tặng lại cho con ánh sáng

để con say theo vũ điệu của đất trời, tạo hóa

nơi ấy nền y học tiến bộ lắm anh nhỉ

biết đâu được…”

Mẹ chưa nói dứt câu ba đã gạt đi.

“Không!

chỉ một câu thôi em hãy nghe cho kỹ:

con là ánh sáng của đời anh và em cũng thế!

Nếu việc này có thể

hãy để đó cho anh…”

“Không!

Em và con cần ánh sáng của anh!

Anh nhìn đi anh

nếu không có rui mè kèo cột ngôi nhà sẽ đổ

với em và con

anh chính là như thế

em và con sẽ sụp đổ

sẽ mất chỗ dựa

sẽ chới với không biết làm sao định hướng cuộc đời

nếu mất ánh sáng từ anh

em yếu đuối

hãy để em gánh phần bóng tối nếu chúng mình không may.”

Ti lần tìm tay mẹ và ba

rạng rỡ nói trong bóng tối.

“Ba ơi, mẹ ơi

con biết hai người yêu con hơn tất cả

nhưng ánh sáng của con

nếu Thượng Đế không cho

thì cũng không thể lấy đi ánh sáng của bất kỳ ai khác

dù là ba, là mẹ.

Nếu mình không thành công

xin ba mẹ hãy tặng trái tim nhỏ của con cho bạn nào đang cần đến

để bạn ấy giữ lấy ánh sáng diệu kỳ…”

“Không!”

Mẹ thét lên, ngồi thụp, gục mặt khóc

“Mẹ không thể mất con

thà rằng mình không đi nữa, không đi nữa…”

Ti quờ quạng ôm lấy mẹ

“Sao mẹ lại mất con được chứ

trái tim con là mẹ cho con

cuộc đời con là mẹ cho con

mãi mãi là như thế

dù trái tim ở trong hình hài nào khác

hay trái tim có biến thành hạt bụi

con vẫn là Ti của mẹ

nhưng con muốn mình làm người có ích

nếu không có trái tim ánh sáng sẽ tắt

hãy để tim con đập trong lồng ngực khác

chẳng phải là mất mát mẹ ơi

khi ánh sáng nhờ tim con mà trở nên mầu nhiệm

và con vẫn sống

bên cuộc đời của mẹ của ba.”

Ba đỡ hai mẹ con

lau nước mắt giàn giụa trên má mẹ

“Em ơi! con gái chúng mình lớn thật rồi, trưởng thành thật rồi

em ơi em!

anh run quá

con lớn hơn chúng ta đã tưởng

vượt xa ngoài giới hạn tâm hồn anh và em,

con gái mình

ngay giây phút này đây đã là ánh sáng vĩnh hằng của hai ta

ba tự hào về con, Ti à.

Nín đi em!

Hãy cùng anh ăn mừng

khi nỗi sợ đã tàn phai cháy rụi

anh sẵn sàng dù cuộc đời có thiêu trụi tương lai.”

Mẹ hít một hơi dài

hồn nhiên như đứa trẻ được quà.

“Mẹ cũng thế, Ti à

giờ đây,

đứng trước con

mẹ thấy mình nhỏ bé vô cùng.”

Xốc lại hành trang, mẹ giục:

“Thôi mình đi kẻo lỡ chuyến xe khởi hành lúc ban mai.”

Men theo mảng sáng – tối họ đi

khi ngoài kia trăng treo trên đọt chuối

vầng trăng đầu tháng mỏng như lá lúa

cố lấp lánh, cố long lanh, cố sóng sánh trên ba bóng người

gieo đầy hi vọng.

Họ ra đi

khi ngoài kia vườn chuối sứ rào rạt

những tàu lá nghiêng cùng đuôi gió

tiễn gót chân Ti

bùi ngùi

hăm hở

khắc tên Ti lên nhịp thở màu xanh.

Họ ra đi

khi ngoài kia chiếc kén cựa mình

con sâu vùng vằng

lần cuối cùng lột xác

tái thiết thành công

hình hài tuyệt mỹ

đôi cánh non nớt yếu ớt mọc ra

trên tấm thân dạn dày đau đớn

chờ gặp Ti.

Ngày mai thôi đôi cánh sẽ bay đi

sẽ nói với Ti về hành trình bóng tối cô độc, quằn quại, chơi vơi

sẽ nói với Ti về hành trình ánh sáng trên đôi cánh vinh quang

mỏng manh

lung linh

huyền nhiệm

sẽ nói với Ti rằng:

Thượng Đế không hề ngủ quên khi không cho con sâu đôi cánh

hay không cho ai đó đôi mắt

Thượng Đế không cho ai toàn hảo

đấy chính là chiếc kén lớn nhất

là cuộc chinh phục lớn nhất

và Ngài cũng không đặt cho ai một tương lai nhất nhất

mà mở dưới chân ta đến ngàn vạn lối

bóng tối hay bình minh?

con đường do chính mình lựa chọn

bước tới ngày mai.

Và rằng:

vinh quang rực rỡ sẽ tàn phai

nếu thân chây lỳ ngại gánh gồng chiếc kén

và hẳn nhiên

không lột xác lớn lên

không đớn đau tái thiết

con sâu suốt đời mải miết

bò tới bò lui

quanh quẩn trong vườn

làm sao mọc ra đôi cánh

vươn về ánh sáng

bay chập chờn trên những dải nơ xanh.

Họ ra đi

khi đường quốc lộ ánh điện nhập nhòa

những chiếc xe nam – bắc khổng lồ pha đèn sáng rực

và sau lưng

màn đêm sửa soạn thắp sáng bình minh.

Lệ Hằng

Khai bút: 26/03/2019
Hoàn thành: 29/4/2019